Forum Ana Sayfası  »  Genel Konular
 »  Kurumların kıst dönem beyannamesinin verilme zamanı

Yeni Başlık  Cevap Yaz
Kurumların kıst dönem beyannamesinin verilme zamanı   
(gösterim sayısı: 17.449)
Konu içeriği
Konu Tarihi: 16.12.2012- 16:48
Alıntı yaparak cevapla  


Vergi yükümlülerinin belli bir zaman dilimi içindeki faaliyeti sonunda bu döne­me ait gelirlerine ilişkin beyanname vermeleri, beyana dayanan vergilendirme sisteminin temel özelliklerinden biridir. Beyana dayanan vergilendirme siste­minde beyanname verilmesini gerektiren zaman dilimi genel olarak "hesap dö­nemi" ile ifade edilmektedir. Hesap dönemi ise normal olarak takvim yılıdır. Takvim yılından amaçlanan süre ise l Ocak   31 Aralık tarihleri arasındaki oniki aylık zaman dilimidir. Genel olarak hesap dönemi takvim yılı olmakla birlik­te Vergi Usul Kanunu'nun 174. maddesine göre hasap dönemi normal hesap dö­nemi, özel hesap dönemi ye kist hesap dönemi olarak üçe ayrılabilir.

Normal Hesap Dönemi: l Ocak   31 Aralık tarihleri arasındaki oniki aylık sü­reyi kapsayan ve aynı zamanda vergilendirme dönemi olarak kabul edilen süre­dir.

Özel Hesap Dönemi: Faaliyetlerinin ve işlemlerinin özelliği nedeniyle Maliye Bakanlığı'nın iznine bağlı olarak verilen oniki aylık süreyi kapsayan dönemdir. Örneğin özel okul işletmeciliğinde 31.7.199330.6.1994 özel hesap dönemi gi­bi. Burada esas ilke faaliyetlerin l Ocak   31 Aralık tarihleri arası değil, oniki aylık belli bir süreyi kapsar nitelikte olması gerektiğidir.

Kist Hesap Dönemi: İşe başlama, işi bırakma, tasfiye, birleşme gibi neden­lerle ortaya çıkan ve bir yıldan kısa süreyi kapsayan dönemlerdir. Örneğin 3.7.1994 tarihinde işe başlayan bir gelir vergisi mükellefi için 3.7.1994 31.12.1994 dönemi kist hesap dönemidir.

I.   HESAP DÖNEMİ   VERGİLENDİRME DÖNEMİ İLİŞKİSİ

Genel olarak hesap dönemi aynı zamanda vergilendirme dönemi olmakla birlik­te, bu ilişki gelir vergisi ve kurumlar vergisi mükelleflerinde farklıdır.

Gelir vergisi mükelleflerinde vergilendirme dönemi takvim yılıdır. Bu temel il­keye bağlı olarak normal hesap dönemi aynı zamanda vergilendirme dönemidir. Özel hesap döneminde ise, özel hesap dönemine ait kazanç özel hesap dönemi­nin kapandığı takvim yılına ait olarak kabul edilerek vergilendirilir.

Gelir vergisi mükelleflerinde işe başlama, işi bırakma gibi bir yıldan eksik olan kist hesap dönemlerinde faaliyette bulunulan süre hesap dönemi sayılır. Ancak vergilendirme takvim yılı itibariyle yapılır. Örneğin; 30.6.1994 tarihinde işi bırakan gelir vergisi mükellefi 1.1.199430.6.1994 kist hesap döne­mine ait gelir vergisi beyannamesini 1995 yılının Mart ayında verecektir. Gelir vergisinde vergilendirme bakı­mından takvim yılı esasının tek istis­nası, ölüm ve memleketi terk nedeniy­le takvim yılı içinde mükellefiyetin kalkmasıdır. Bu durumlarda takvim yılı başından, mükellefiyetin kalkma tarihine kadar olan kist hesap dönemi aynı zamanda vergilendirme dönemi olarak kabul edilir. Gelir Vergisi Ka­nunu'nun 92. maddesine göre takvim yılı içinde memleketi terk hallerinde, kist döneme ait gelir vergisi beyanna­mesi 15 gün içinde ölüm halinde ise ölüm tarihinden itibaren dört ay içinde verilir.

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 28. maddesine göre vergilendirme dönemi aynı zamanda hesap dönemidir. Baş­ka bir deyişle kurumlarda vergilendir­me hesap dönemi itibariyle yapılır. Kanunun 21. maddesine göre kurum­lar vergisi beyannamesi hesap döne­minin kapandığı ayı takip eden dör­düncü ay içinde mükellefin bağlı bu­lunduğu vergi dairesine verilir.

II. TASFİYEYE GiREN KURUMLARDA TASFİYEYE GlRlŞTEN ÖNCEKi KİST DÖNEME AiT KURUMLAR VERGiSi BEYANNAMESİNİN VERİLME ZAMANI

Kurumların tasfiyeye girmesi halinde, takvim yılı başından tasfiyeye giriş tarihine kadar olan süre bağımsız bir hesap dönemi olarak, kabul edilir. Bu­nun sonucu olarak bu kist döneme ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin tasfiyeye giriş tarihinden itibaren takip eden dördüncü ay içinde ilgili vergi dairesine verilmesi gerekir. Ver­ginin ise, kanunun 40. maddesine göre birinci taksidinin beyanname verme süresi içinde, ikinci ve üçüncü taksit­lerinin ise takip eden üçüncü ve altıncı aylarda ödenmesi gerekir. Örnek: 15.4.1994 tarihinde tasfiyeye giren bir anonim şirket, 1.1.1994 15.4.1994 hesap dönemine ait kurum­lar vergisi beyannamesini Ağustos ayı içinde vermesi ve birinci taksidin bu ay içinde, ikinci taksidin Kasım ayı içinde, üçüncü taksidin ise Şubat 1995 ayı içinde verilmesi gerekir. Danıştay Dördüncü Dairesi'nin "tasfi­yeye giren kurumun tasfiye dönemi öncesi kist döneme ait kurumlar ver­gisinin takip eden yılın Nisan ayında verileceği" yönünde bir karan olmak­la birlikte (1) kanunun açık hükümleri karşısında bu karara katılmamız mümkün değildir.

Danıştay Üçüncü Dairesi'nin konuyla ilgili karan ise (2);"tasfiyeye giren kurumun tasfiye öncesi kist döneme ait kurumlar vergisi beyannamesinin tasfiyeye giriş tarihinden itibaren ta­kip eden dördüncü ay içinde verilece­ği" şeklindedir.

Kararın gerekçesinde şu açıklama yer almaktadır.

"Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 21. maddesinde; kurumlar vergisi beyan­namesinin hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ay içinde mükeûefin bağlı olduğu vergi dairesine verileceği, 28. maddesinde hesap dö­neminin vergilendirme dönemi olduğu hükme bağlanmış olup, Vergi Usul Kanunu'nun 174. maddesinde de he­sap döneminin normal olarak takvim yılı olduğu hükme bağlanmıştır."

Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanu­nu'nun 30. maddesinde tasfiye haline giren kurumların vergilendirilmesinde de hesap dönemi yerine tasfiye döne­minin kaim olacağı hükme bağlan­mıştır.

Madde hükümlerinin incelenmesin­den, kurumlar vergisinde vergilendir­me dönemi olarak hesap döneminin, tasfiyeye girilmesi halinde ise tasfiye döneminin esas alındığı anlaşılmakta­dır.

Takvim yılı içinde faaliyetini durdu­rup tasfiyeye giren kurumların, tasfi­yeye giriş tarihine kadar geçen döne­minde müstakil ve normal bir hesap dönemi olması nedeniyle, bu döneme ilişkin olarak işletmenin ticari mua­melelerinden dolayı elde ettikleri kâr veya zararların da yukarıda sözü edi­len Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 21. maddesi uyarınca hesap döneminin kapandığı tasfiyeye giriş tirihinden itibaren dört ay içinde beyan edilmesi gerekmektedir"



III.KURUMLARIN DEViR VE NEVi DEĞİŞİKLİĞİNDE, DEViR VE NEVi DEĞiŞiKLiĞi ÖNCESi KİST DÖNEME AiT VERGiNiN ÖDEME VADESi

Kurumların, Kurumlar Vergisi Kanu­nu'nun 37 ve 38. madde dahilinde ger­çekleşen devir ve nevi değişikliğinde devir ve nevi değiştirme öncesi kist dönem kazancına ait kurumlar vergisi beyannamesinin devir veya nevi deği­şikliğinin tescil ve ilan tarihinden iti­baren 15 gün içinde devralan veya nevi değiştiren kurum tarafından ilgili vergi dairesine verilmesi gereklidir.

Birleşme ve nevi değişikliği halinde beyannamenin verilmesi konusunda bir ihtilaf bulunmamakla birlikte, ver­ginin ödenme vadesi konusunda iki ayrı görüş bulunmaktadır.



a. Vergi Idaresi'nin Görüşü:

Vergi İdaresi konuyla ilgili olarak ya­yınlanan görüşünde, (3) birleşme ve nevi değişikliği nedeniyle tüzel kişili­ği sona eren kurumlara ait kist döne­me ait kurumlar vergisi beyannamesi­nin, birleşme ve nevi değişikliğinin tescil ve ilan tarihinden itibaren 15 gün içinde devralan ve nevi değiştiren kurum tarafından ilgili vergi dairesine verileceğini, beyannameye göre tahak­kuk eden vergilerin ise takip eden yı­lın Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında olmak üzere üç taksitte ödeneceğini beyan etmiştir.

Konuyu örnekle açıklayalım: (x) ano­nim şirketi KVK'nın 37 ve 38. madde­lerine göre (y) anonim şirketine dev­redilmiştir. Birleşme işlemi (y ano­nim şirketinin sermaye artırımının tescil ve ilanı) 15.6.1994 tarihinde ti­caret sicil gazetesinde yayınlanmıştır. Bu durumda (x) anonim şirketinin 1.1.1994   15.6.1994 kist dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi 30.6.1994 tarihine kadar (y) anonim şirketi tarafından ilgili vergi dairesine verilecektir. Tahakkuk eden vergiler ise 1995 yılının Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında üç eşit taksitte ödene­cektir.

Vergi İdaresi, görüşüne gerekçe ola­rak kanunun 42. madesinin sokra sıra ve 40. maddeyi esas almaktadır. KVK'nın 42. maddesinin son fıkrası hükmüne göre 38. madde kapsamına göre yapılan devirlerde, münfesih ku­rum namına tahakkuk eden vergiler 40. maddede yazdı sürelerde birleşilen kurumdan alınır.

Kanunun 40. maddesinde kurumlar vergisinin ödenme süreleri yer almak­ta olup, devir ve nevi değişikliği ko­nusunda özel bir düzenleme yer alma­maktadır.



b. İkinci Görüş:

Bu görüşe göre birleşme ve nevi deği­şikliği hallerinde tüzel kişiliği sona eren kurumlara ait kist dönem kurum­lar vergisi beyannamesinin tescil ve ilan tarihinden itibaren 15 gün içinde verilmesi, tahakkuk eden verginin bi­rinci taksidinin takip eden dördüncü ay içinde, ikinci taksidinin üçüncü ay, üçüncü taksidinin ise takip eden üçün­cü ay içinde ödenmesi gerekir. (4)

Birinci örneğimizde devir işlemi 15.6.1994 tarihinde gerçekleştiği için kist döneme ilişkin beyannamenin 30.6.1994 tarihine kadar ilgili vergi dairesine verilmesi gerekir. Tahakkuk eden verginin birinci taksidinin Ekim 1994, ikinci taksidin Ocak 1995 ve üçüncü taksidin ise Nisan 1995 ayı içinde ödenmesi gerekir.

Bu görüşün dayanağı ise kanunun 21. maddesi ve 40. maddesidir. Kanunun 21. maddesine göre kurumlar vergisi beyannamesinin hesap döneminin ka­pandığı dördüncü ay içinde verilmesi gerekir. 40. maddeye göre ise hesap dönemleri ve beyanname verme sürü­leri Maliye Bakanlığı'nca belirlenen mükellefler tarafından kurumlar vergi­sinin birinci taksidinin beyannamenin verildiği ayda, ikinci ve üçüncü taksit­lerinin ise takip eden üçüncü ve altıncı aylarda ödenmesi gerekir.

c. Değerlendirme:

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 42. maddesinin son fıkrasında birleşme nevi değişikliği halinde, kist döneme ilişkin kurumlar vergisinin ödenmesi konusunda 40. maddeye atıfta bulu­nulmaktadır. 40. maddede bu konuda özel hüküm bulunmamakla birlikte birleşme ve nevi değiştirme halinin özelliğini de dikkate alarak olayı dü­şündüğümüzde Vergi Idaresi'nin gö­rüşü uygulama açısından daha fayda­lıdır.

Bünyamin Öztürk

Maliye Bakanlığı, Eski Gelirler Kontrolörü.



(1)     Dn. 4. Daire, E: 1971/5346, K: 1972/2813.

(2)     Dn. 3. Daire, T: 8.5.1992, E: 1990/3542, K: 1992/1708.

(3)     21.5.1985 Tarih ve 2118 Sayılı ve 1.4.1991 Tarih ve KVK 22118/252024652 Sayılı Özelgeler.

(4)     Yılmaz ÖZBALCI, Kurumlar Vergisi (11/47) Sayılı Sirküler, 10.5.1993.



Tasfiye



beyanname

kıst dönem

kurumlar vergisi beyannamesi

hesap dönemi

tasfiyeye giriş
BILGI EGITIM SITESINI GÖRMEK IÇIN TIKLA

Yeni Başlık  Cevap Yaz



Forum Ana Sayfası  »  Genel Konular
 »  Kurumların kıst dönem beyannamesinin verilme zamanı
-- Telif Bilgisi -

Yukari

  • Online
  • : 11
  • Bugun Tekil
  • : 446
  • Bugun Cogul
  • : 1.600
  • Dun Tekil
  • : 939
  • Dun Cogul
  • : 4.518
  • Toplam Tekil
  • : 114.626
  • Toplam Cogul
  • : 503.388
-- ================== Footer - Mobil - Arama Butonu - SMS - Ara - Whatsapp ================= -